Auteur: Lucienne ter Veen

Regelmatig word ik in paniek gebeld of gemaild door kandidaten. Dan is er ergens het besef ontstaan dat ze niet meer zijn wie ze waren maar ook nog niet weten wie ze zullen zijn. 

Eigenlijk zou ik dan willen zeggen ‘Gefeliciteerd!’, maar dat is niet altijd passend, dus houd ik mijn mond en luister.

Want het klopt. Er is een fase waarin je bezig bent los te laten waar je vandaan komt, maar nog niet precies weet waar je naartoe gaat. Je bent liminaal!

Er zijn fases in het leven dat je weet wie je bent. Je bent moeder of vader, je bent partner, je bent 45 of op vakantie. 

Je bent projectleider, wethouder, manager dienstverlening of griffier. Maar wil je dat zijn? Of ben je in feite bestuurder of juist een beleidsmedewerker? Je bent nog wel enthousiast en zelfstandig, maar ben je geleidelijk aan niet een werknemer geworden? 

Hoe ben je dat geworden, was het een bewuste keuze? 

Je bent niet meer wie je was, en er is geen weg meer terug. Maar aan de andere kant, weet je ook nog niet precies wie je wilt worden.

Liminaal?

Liminaal is afgeleid van het latijnse woord limes, dat grens betekent. 

Als toerist kun je goed liminaal zijn, vluchtelingen zijn per definitie liminaal. Mensen die al vaker hebben stilgestaan in hun carrière zijn in het voordeel. Zij weten dat een liminale fase bij uitstek nieuwe mogelijkheden biedt. 

Resultaat- en doelgerichte mensen kunnen het echter knap lastig hebben. Zonder doel of te bereiken status wordt het moeilijk. Ze zijn lost.

In de liminale fase zet ons oerbrein bij momenten alle seinen op rood en geeft je interne navigatie de boodschap ‘omkeren indien mogelijk’. Deze fase kan ook gepaard gaan met onrust en ongemak.

Puzzelen met jezelf

Gelukkig zijn er ook liminale doelen te formuleren. Maar die worden niet uitgedrukt in grootste, beste, slimste. Die zijn niet af te vinken. ‘Ik wil werken aan de grenzen van het weten’ is een mooi voorbeeld. Een liminaal doel is een hub geen fuik. Het geeft richting. 

Liminaal denken is de kunst van het vinden, het creëren. En het gebruik maken van de grens om veranderingen te realiseren. Je kunt weer alle kanten op! Angst en gretigheid zijn echter een slechte voedingsbodem voor liminaal denken. En over dit alles kunnen we goed in gesprek gaan, er is werk aan de winkel. En mijn ervaring is: wie bereid is oprecht te puzzelen met zichzelf en de mogelijkheden, die komt er wel!

En die felicitatie volgt dan even later wel!